Een ‘deltaplan’ voor de energietransitie, hoe doe je dat?

Volgens onderzoek van Natuur & Milieu (2022) moeten 1,5 miljoen woningen met label E, F en G in Nederland verduurzaamd worden. Volgens het Klimaatakkoord zou dat voor 2030 moeten gebeuren. Dat betekent dus dat de aankomende 7 jaar meer dan 200.000 woningen per jaar verduurzaamd moeten worden. Hoe kunnen gemeenten, woningeigenaren en uitvoerende bedrijven woningverduurzaming gaan versnellen?

Recent bepleitte de Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie (NVDE, de brancheorganisatie van bedrijven die actief zijn op het gebied van duurzame energie), voor het in één keer aanpakken van hele wijken in plaats van per woning. In feite bepleit de NVDE een ‘Deltaplan’ voor de energietransitie en dat is inderdaad hard nodig.

Subsidies inefficiënt, versnipperd besteed
Miljarden aan subsidiegeld is beschikbaar gesteld aan gemeenten en woningeigenaren om verduurzamingsmaatregelen door te voeren. Tot nu toe wordt dat aan de individuele woningeigenaar overgelaten. Veel papierwerk is nodig om alle individuele aanvragen te beoordelen en de vergoedingen  uit te keren. Daarnaast zijn er zoveel regelingen, met allemaal andere eisen, dat de gemiddelde burger door de bomen het bos niet meer ziet.

Ambities in een schaarste economie
Een andere uitdaging is een chronisch gebrek aan mensen en materialen om de werkzaamheden uit te voeren. TNO pleit voor een betere regie in de aanpak van de verduurzaming. Er worden nu jaarlijks zo'n 30.000 woningen aardgasvrij gemaakt en rond de 100.000 geïsoleerd. De overheid zou op basis van de kennis van de woningvoorraad lange termijn plannen kunnen maken, die tegelijkertijd zekerheid kunnen bieden voor de uitvoerende en plannende bedrijven.

Woningen die op elkaar lijken kunnen in contingenten worden aangepakt, wat door collectieve inkoop en efficiënte uitvoering de kosten drukt en de overlast beperkt tot een korte periode. Door hele straten, buurten of wijken in een keer aan te pakken, kunnen efficiëntie voordelen worden behaald en wellicht grotere verduurzamingsstappen mogelijk gemaakt.

Kostenindicatie biedt handvatten voor collectief of individueel inkopen
Op basis van data van Kadaster, RVO, energieleveranciers en gebouwdetailinformatie die samengebracht is op het Cuby platform wordt per woning de kostenindicatie berekend per labelstap en per maatregel. Deze kostenindicatie kan worden verfijnd door informatie toe te voegen uit de actuele situatie, waarin bepaalde maatregelen bijvoorbeeld al zijn uitgevoerd. Met deze informatie kan de woningeigenaar kostenbewust en resultaatgericht zelf of collectief materialen en diensten inkopen.

De kostenindicatie per woning wordt berekend op basis van geveloppervlakten uit een grote open dataset, gekoppeld aan actuele prijzen in de markt. Deze kostenindicatie geeft inzicht in de kosten die gemaakt worden als de maatregelen worden uitgevoerd door een professionele bouwer.

Doordat zowel de gebouwoppervlakken als de kosten zichtbaar gemaakt worden, kan de informatie op Cuby ook gebruikt worden bij het aanbesteden van grotere verduurzamingsprojecten, waarin woningeigenaren en Gemeenten samen optrekken. Ook het koppelen van subsidies en leningen is mogelijk op Cuby.

Burgerinitiatieven ondersteunen
Bij particulier woningbezit blijkt dat wijkbewoners met elkaar verduurzamingsscenario’s willen ontwikkelen. Zeker in wijken waar dezelfde soort woningen staan en woningeigenaren individueel willen investeren.

Gemeenten kunnen deze burgerinitiatieven ondersteunen met het Cuby platform. Cuby biedt inzicht in welk type verduurzaming het beste bij de individuele woning past en biedt de mogelijkheid om kennis te delen.

Visie, vertrouwen en lef
Gemeenten kunnen slimmer opereren en de realisatie van woningverduurzaming versnellen door deze datagestuurd aan te jagen, te faciliteren en te coördineren. Gecoördineerde grootschaligheid bij verduurzaming is goedkoper en beter beheers-  en controleerbaar dan de huidige individuele aanpak. Het vergt wel visie en lef om Wijkuitvoeringsplannen te maken met woningeigenaren, uitvoerende bedrijven en subsidieverstrekkers.

Heb je visie en lef? Laat ons weten als we kunnen helpen met jouw 'energietransitie deltaplan'!

 Neem contact op met  Aart van der Vlist, aart@sblc.nl