Gehoord op het Warmte Congrestival in Nijkerk

Er waren heel veel sessies waarin kennis en ervaring werd gedeeld op het gebied van collectieve warmtesystemen. We lichten de twee opvallende bijdragen toe die gaan over de Wet collectieve Warmte (WcW) die in 2025 wordt ingevoerd.

Wat betekent de WcW voor de rollen en verantwoordelijkheden van deelnemers in opwek, transport en afgifte van duurzaam opgewekte warmte?

Warmtebedrijven met publiek belang

Keesjan Meijering en Eelkje van de Kuilen van advocatenbureau AKD vertellen tijdens één van de eerste paralelsessies wie er nog mee mogen doen aan de warmtetransitie als de Wet collectieve warm (WcW) in 2025 wordt ingevoerd. Meijering: “Het klinkt misschien zwaar, maar we krijgen echt te maken met een strikte marktordening. De gemeente wordt regisseur in de warmtetransitie, de keten wordt geordend en er komen verplichtingen voor warmtebedrijven.” Wie de warmtenetten mogen gaan ontwikkelen, wordt langzaam duidelijk, zegt Van de Kuilen. “Dat zijn warmtebedrijven met een publiek meerderheidsbelang of een warmtegemeenschap. Als deze opties niet slagen, is er pas ruimte voor andere warmtebedrijven.”

De vereisten voor een publiek warmtebedrijf zijn inmiddels ook duidelijk, zegt ze. “Het moet een overheidsbedrijf zijn dat een meerderheidsbelang heeft van 50% plus één. Deze overheidspartij moet bovendien direct of indirect aandeelhouder zijn.” De WcW biedt volop ruimte aan warmtegemeenschappen, legt Van de Kuilen uit. “Dat kunnen energiecoöperaties zijn, maar ook kleine bedrijven of overheden. Belangrijk is dat het warmtebedrijf in dit geval voordelen moet bieden aan de leden, vennoten en/of aandeelhouders. Een logische vorm voor een warmtegemeenschap is een coöperatie. De vraag is wat je gaat doen met eventuele winst. Hoe ga je het geld terug geven?”

Business case nieuwe warmtenetten onzeker

Bij de private partijen is de komende Wet collectieve Warmtevoorziening (WcW) als de spreekwoordelijke bom ingeslagen. “Logisch”, vindt Marko Marskamp van AT Osborne. “Zoals het er nu naar uit ziet, wil de minister met de nieuwe wet dat de infrastructuur van warmtenetten in publieke handen komt. Voor veel private partijen komt dat over als een vorm van onteigening. Zij maken nu dan ook even pas op de plaats met nieuwe investeringen. Daarom is het des te belangrijker dat gemeenten de regie pakken, zoals dat ook in de nieuwe wet wordt aangegeven. Daarmee bieden zij de duidelijkheid die nodig is om voortgang te blijven boeken in de warmtetransitie.” Maar dat betekent nogal wat voor gemeenten. Voorheen konden zij achterover leunen en de realisatie en exploitatie van een warmtenet aan de markt overlaten. Nu moeten zij kiezen voor de wijze waarop zij er zelf een rol in gaan spelen. “Leeuwarden wilde hierop voorbereid zijn”, vertelt Ivo Westra van AT Osborne. “Deze gemeente had samen met de markt al plannen voor (aard)warmtenetten. Maar de investeringen in deze plannen werden gepauzeerd door onduidelijkheden rondom de nieuwe WcW. Vooruitlopend op de WcW en met een focus op de warmtetransitie wilde Leeuwarden onderzoeken welke rol zij zelf het beste kan innemen.”

Het is belangrijk om met de WcW duidelijkheid en speelruimte te verschaffen in rollen en verantwoordelijkheden van deelnemers in het opwekken, transporteren en afleveren van duurzaam opgewekte collectieve warmte. De grote vraag die resteert is op welke wijze Gemeenten kunnen worden ondersteund – organisatorisch en financieel – om aan deze taak uitvoering te geven.

Wil je meer weten hoe Cuby daarbij kan ondersteunen?

Neem dan contact op met Aart van der Vlist, aart@sblc.nl